Kto może zażywać ketoprofen?

Ketoprofen jest niesterydowym lekiem przeciwzapalnym, charakteryzującym się właściwościami przeciwbólowymi i przeciwgorączkowymi. Jego mechanizm działania polega na odwracalnym hamowaniu enzymu odpowiedzialnego za wytwarzanie prozapalnych substancji w miejscu uszkodzenia tkanki. Lek ten, szeroko używany w leczeniu schorzeń o podłożu zapalnym, posiada jednak swoje ograniczenia. Przeanalizujmy zatem, kto może zażywać ketoprofen, a kto powinien go unikać. Czy stosuje się inne dawkowanie u dorosłych, a inne dawkowanie u dzieci?

Można wyróżnić 3 grupy osób szczególnie wrażliwych na działania niepożądane ketoprofenu:

1. dzieci,
2. osoby w wieku podeszłym,
3. kobiety ciężarne.

Wciąż prowadzone są badania nad zastosowaniem ketoprofenu u dzieci, w stanach takich jak ból pooperacyjny, gorączka czy choroby zapalne. Jego skuteczność przy różnych drogach podaży (doustnej, domięśniowej, dożylnej) kształtuje się na podobnym poziomie, a działania niepożądane przypominają te spotykane przy użyciu innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Najczęściej zgłaszanymi przez pacjentów pediatrycznych działaniami niepożądanymi były mdłości oraz wymioty, obserwowane u 13% przedstawicieli tej grupy, co jest odsetkiem porównywalnym z tym występującym po podaniu innych popularnych leków – ibuprofenu i paracetamolu. Wyraźne działanie przeciwbólowe ketoprofenu zostało wielokrotnie potwierdzone danymi zebranymi w badaniach pacjentów z bólem po zabiegach chirurgicznych, szczególnie w połączeniu z paracetamolem. W krajach europejskich ketoprofen bywa przepisywany przez lekarzy nawet dzieciom poniżej dopuszczalnej granicy wiekowej, ze wskazań off-label (zastosowanie pozarejestracyjne). W Polsce preparaty z ketoprofenem zarejestrowane są dla pacjentów od 15. roku życia wzwyż. Dawki dziecięce będą odpowiednio mniejsze od dawek zalecanych dorosłym (dorośli i dzieci od 15. r. ż. do 200 mg na dobę). Podsumowując, zastosowanie ketoprofenu, wykazującego specjalne dawkowanie u dzieci, może być korzystne i bezpieczne, wymaga jednak dalszych badań.

Dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania ketoprofenu u kobiet w ciąży nadal nie pozwalają na dopuszczenie jego stosowania w tym stanie. Bierze się jednak pod uwagę zastosowanie leku poza wskazaniami, kiedy oszacowane korzyści z jego przyjmowania przewyższają ryzyko działań niepożądanych. Nie wykazano natomiast istotnych cech działania uszkadzającego płód. Zabrania się podawania leku w trzecim trymestrze ciąży oraz zaleca się szczególną ostrożność przy stosowaniu w poprzednich dwóch trymestrach. Ketoprofen, jako słaby kwas, może przenikać w niewielkich ilościach do mleka matki. Przeciwwskazane jest zatem jego używanie podczas karmienia piersią.

Pacjenci w wieku podeszłym znajdują się w grupie osób o podwyższonym ryzyku wystąpienia działań niepożądanych po zastosowaniu ketoprofenu. Wpływa na to stan nakładających się wielu chorób, stosowania wielu leków (niebezpieczne interakcje lekowe), pogorszenia metabolizmu i wydalania leku. Zebranie informacji o tej grupie wiekowej pozwoliło na postawienie granicy 65. roku życia, powyżej której należy zachować szczególną ostrożność w stosowaniu ketoprofenu.

Przegląd aktualnych danych pozwala stwierdzić, że ketoprofen jest lekiem względnie bezpiecznym, kiedy zachowana zostaje szczególna czujność podczas stosowania w poniżej wymienionych sytuacjach.

Ketoprofen powinien być stosowany ze szczególną ostrożnością przez pacjentów:

• z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy,
• z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego lub z chorobą Crohna,
• cierpiących na toczeń rumieniowaty układowy,
• powyżej 65. roku życia,
• płci żeńskiej, starających się o dziecko,
• z chorobami serca, po zawale serca,
• z nadciśnieniem tętniczym,
• z podniesionym poziomem cholesterolu we krwi,
• palących papierosy.

Ketoprofen nie powinien być stosowany przez chorych:

• wykazujących nadwrażliwość na ketoprofen lub salicylany i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• wykazujących objawy alergiczne, takie jak np. wysypka, skurcz krtani, obrzęk ust, twarzy i języka,
• zgłaszających w historii chorób wrzody lub krwawienie w przewodzie pokarmowym,
• mających ciężkie schorzenia nerek i wątroby,
• wydalających krew w stolcu,
• w ciąży,
• poniżej 12. roku życia¹.

1 C. Carbone, P. Rende, P. Comberiati et. al. The safety of ketoprofen in different ages. Dostęp online: https://www.researchgate.net/publication/259353839_The_safety_of_ketoprofen_in_different_ages. Data dostępu: 7.12.2017.